Rượu vang là một thức uống có cồn, được lên men từ các giống nho cao cấp. Với hương vị tinh tế, tuyệt hảo được tạo nên từ những công thức đặc biệt nhất luôn mang lại sức hấp dẫn khó cưỡng với bất kỳ thực khách nào. Nếu bạn cũng đang trong quá trình tìm hiểu rượu vang là gì và cách sử dụng thức uống sao cho đúng điệu nhất thì đừng bỏ qua bài viết sau từ Wine VN.
1. Rượu vang là gì?
Rượu vang (hay vin trong tiếng Pháp) là thức uống có cồn được làm từ quá trình lên men của nho, nhờ sự cân bằng hóa học tự nhiên, quá trình này không cần thêm các chất phụ gia như đường, axit, enzym hay nước.
Với sự ưa chuộng ngày càng tăng cao, hiện nay có nhiều dòng vang cũng được ủ từ các loại trái cây khác nhau. Tuy nhiên ở nhiều quốc gia chỉ chấp nhận tên gọi “rượu vang” cho các sản phẩm được làm duy nhất từ nho.
Thành phần dinh dưỡng của rượu vang:
| Thành phần | Giá trị |
|---|---|
| Lượng calo | 125 kcal |
| Carbohydrate | 4g |
| Đường | 1g |
| Chất béo | 0g |
| Protein | 0g |
| Cồn (Ethanol) | Khoảng 12-15g |
| Kali | 187mg |
| Sắt | 0.5mg |
| Magiê | 12mg |
| Chất chống oxy hóa | Polyphenols, Resveratrol |
=> Có thể bạn quan tâm:
2. Tác dụng của rượu vang
Rượu vang mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe khi được sử dụng một cách hợp lý. Theo Giáo sư Gordon M. Shepherd trong cuốn sách “Neuroenology: How the Brain Creates the Taste of Wine” xuất bản năm 2016, việc thưởng thức rượu vang kích hoạt một quá trình phức tạp trong não bộ. Ông cho rằng hành động nhâm nhi rượu, cách lưỡi di chuyển rượu quanh miệng và phản ứng của mũi với hương thơm đều liên quan mật thiết đến não, giúp kích thích tư duy và hoạt động của chất xám. Shepherd so sánh vai trò của não bộ trong việc cảm nhận hương vị rượu vang giống như cách mắt chúng ta tạo ra màu sắc từ các bước sóng ánh sáng. Điều này cho thấy thưởng thức rượu vang không chỉ đơn thuần là một trải nghiệm vị giác mà còn là một hoạt động kích thích não bộ.
Ngoài ra, rượu vang chứa nhiều chất chống oxy hóa như polyphenol và resveratrol, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự hư hại và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Những chất này có tác dụng bảo vệ tim mạch, giảm mức cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL). Resveratrol còn được nghiên cứu với khả năng ngăn chặn sự phát triển của một số loại ung thư và hỗ trợ sức khỏe hệ thần kinh.
Tuy nhiên, để tận dụng những lợi ích này, rượu vang cần được thưởng thức một cách có trách nhiệm và điều độ. Việc tiêu thụ quá mức có thể gây ra những tác hại không mong muốn cho sức khỏe.
3. Các loại rượu vang phổ biến hiện nay
Rượu vang có 4 loại phổ biến, bao gồm rượu vang đỏ, rượu vang trắng, rượu vang hồng và rượu vang sủi bọt, mỗi loại có đặc điểm và hương vị riêng phù hợp với các món ăn và sở thích khác nhau.
Trên thị trường phân thành các loại rượu vang sau đây:
- Rượu vang đỏ (Red wine): Đây là dòng rượu được yêu thích bậc nhất trên thế giới. Nước ép ra từ nho đỏ thực sự sẽ có màu trắng xanh nhưng nhờ sắc tố anthocyanin có trong vỏ nho nên chất lỏng sẽ có màu đỏ sẫm đẹp mắt.
- Rượu vang trắng (White wine): Sản phẩm được lên men từ nho có vỏ xanh hoặc vàng như Sauvignon Blanc, Chardonnay,… và thường được làm với phong cách “dry”, nghĩa là quá trình lên men sẽ được dừng lại hoàn toàn trước khi nước ép được chuyển hóa thành cồn.
- Rượu vang hồng (Rose wine): Sản phẩm thường được làm từ nho đỏ nhưng thời gian tiếp xúc giữa nước và vỏ nho sẽ ngắn hơn vang đỏ. Nước rượu có thể chuyển từ cam nhạt đến tím nhạt tùy thuộc vào giống nho và kỹ thuật sản xuất.
- Rượu vang sủi tăm (Sparkling wine): Đây là dòng vang khá thú vị với quá trình lên men hai lần trong chai thay vì thùng gỗ. Nước rượu có thể có màu trắng, hồng và đỏ với nhiều hương vị đậm đà khác nhau.
- Rượu vang cường hóa (Fortified wine): Được sản xuất bằng cách tăng thêm độ nặng cho rượu khi trộn chung với rượu mạnh mang lại nồng độ cồn cao.
- Rượu vang ngọt (Sweet wine): Nhiều người định nghĩa rượu vang ngọt hay không dựa trên lượng đường hiện hữu, nếu chứa ít hơn 30 gram đường/ lít thì được xem là vang “ngọt”, nếu ít hơn 10 gram sẽ là vang “dry”, một số dòng ở giữa mức này sẽ được gọi là “off-dry”.
4. Những quốc gia chuyên sản xuất rượu vang
Với rượu vang, vùng miền sản xuất ra sản phẩm cũng là một trong những yếu tố được nhiều người quan tâm đến nhất khi tìm mua sản phẩm. Dưới đây là những quốc gia được đánh giá sở hữu tiêu chuẩn cao nhất trong quá trình sản xuất và cung cấp rượu vang:
- Rượu vang Pháp: Đây chắc chắn là quốc gia đầu tiên bạn có thể tìm hiểu khi tiếp cận với rượu vang, nổi tiếng nhất có lẽ là vùng Bordeaux – nơi sở hữu vang đỏ ngon nhất thế giới. Ngoài ra, Pháp cũng có nhiều khu vực trồng nho làm rượu nổi tiếng như Burgundy, Champagne, Loire Valley,…
- Rượu vang Ý: Nhiều nơi cho rằng rượu vang xuất hiện ở Ý trước cả nước Pháp, trong đó phải kể đến vùng Veneto và Tuscany với hệ thống phân loại rượu vang phức tạp và dày đặc.
- Rượu vang Tây Ban Nha: Nơi đây luôn có chỗ đứng vững chắc trên thị trường vang thế giới, có thể sản xuất cả vang sủi tăm, vang trắng, vang đỏ cho tới vang cường hóa.
- Rượu vang Chile: Nếu yêu thích những dòng rượu dễ uống, không quá phức tạp, bạn có thể tham khảo những dòng rượu New World Wine của Chile với mức giá phù hợp.
- Rượu vang Úc: Đa số các sản phẩm rượu vang tại đây được xuất khẩu mạnh sang thị trường Châu Á với mức giá khá thấp, phù hợp nhiều đối tượng khách hàng.
- Rượu vang Mỹ: Vang bịch, vang túi trong New World Wine của Mỹ cũng nhận được nhiều sự yêu thích từ người dùng trong những bữa tiệc.
5. Quy trình sản xuất rượu vang
Để tạo ra được những dòng vang thượng hạng cần phải trải qua các bước quy trình sản xuất rượu vang cực kỳ tỉ mỉ và công phu như sau:
Bước 1: Thu hoạch nho
Cần chọn đúng thời điểm hái nho để đảm bảo chất lượng quả được tốt nhất, thông thường các quá trình này ở các nông trại nằm trên đường xích đạo sẽ diễn ra từ tháng 8 đến tháng 11, trong khi những vùng miền bên dưới xích đạo sẽ thu hoạch từ tháng 2 đến tháng 4.
=> Tham khảo thêm:
- Các giống nho làm rượu vang
- Các giống nho sản xuất rượu vang trắng
- Các giống nho làm rượu vang đỏ
- Giống nho làm rượu vang hồng
- Các giống nho làm vang Ý
- Các giống nho làm rượu vang Pháp
Bước 2: Ép nước nho
Vang đỏ và vang trắng thường sẽ có 2 quy trình ép nho lấy nước khác nhau, cụ thể:
- Vang đỏ: Cho toàn bộ nước nho và vỏ nho thu hoạch được vào cùng nhau để lên men, ép toàn bộ lượng nho đã thu hoạch được.
- Vang trắng: Nho được chuyển đến máy để tiến hành ép nước và loại bỏ vỏ đi, chỉ giữ lại nước nho.
Bước 3: Lên men
Tùy theo nhu cầu sản xuất và cách làm rượu vang mà quá trình lên men có thể diễn ra dài hoặc ngắn. Chẳng hạn nếu là vang đỏ, nhà sản xuất thường đảo rượu nhiều lần giúp phần vỏ nho được nhấn chìm hoặc tiếp xúc với nước nhiều nhất có thể. Điều này giúp khi cacbon dioxit được thoát ra, nhận thêm nhiều oxy làm quá trình lên men được tốt hơn.
=> Xem thêm: Quá trình lên men rượu vang
Bước 4: Ép nước
Nghệ nhân làm rượu sẽ tiến hành ép nho một lần nữa vì quá trình lên men vừa rồi chỉ mới là bước ép nước đơn giản. Tuy nhiên nếu sản xuất vang trắng thì có thể bỏ qua bước này.
Bước 5: Lọc và làm trong
Quá trình này giúp nước rượu không bị lẫn tạp chất, trong hơn rất nhiều và giữ được độ tinh khiết nhất định. Thời gian lọc có thể diễn ra nhiều lần từ 6 tháng đến 3 năm tùy thuộc vào yêu cầu sản xuất.
Bước 6: Ủ rượu
Rượu vang được ủ trong thùng thép sẽ lâu hơn thùng gỗ, ngoài ra rượu ủ lạnh cũng sẽ lâu hơn so với ủ nóng. Tùy vào phương thức và cách lên tuổi mà mỗi loại rượu vang sẽ có mức độ và thời gian ủ khác nhau, thường kéo dài từ 3 tháng đến 3 năm.
Bước 7: Đóng chai
Quy trình đóng chai bằng nút cần được chuẩn bị tỉ mỉ để tránh sự xâm nhập của vi khuẩn và đảm bảo sức khỏe cho người dùng, cuối cùng sản phẩm sẽ được phân phối ra thị trường. => Tìm hiểu nút bần là gì
6. Cách phục vụ rượu vang đúng chuẩn
Quy trình phục vụ rượu vang đúng chuẩn yêu cầu sự chính xác và chuyên nghiệp ở mỗi bước. Đầu tiên, trước khi mang rượu ra, nhân viên cần dọn sạch các ly không phù hợp trên bàn và thay thế bằng loại ly dành riêng cho rượu vang. Ly phải được lau sạch sẽ, không có dấu vân tay hay vết nứt.
Tiếp theo, nhân viên sẽ giới thiệu chai rượu với khách, nêu rõ tên nhãn hiệu, năm sản xuất, giống nho và nguồn gốc xuất xứ. Điều quan trọng là phải xoay nhãn chai rượu về phía khách hàng để họ dễ dàng nhận diện.
Sau khi giới thiệu, nhân viên sẽ rót một ít rượu cho chủ tiệc thử trước, và sau khi được sự đồng ý, tiếp tục rót cho các khách mời còn lại. Quy trình rót nên tuân thủ theo thứ tự: phụ nữ trước, sau đó đến nam giới, và rót cho người lớn trước rồi mới đến người trẻ.
Khi rót, nhân viên cần tránh chạm trực tiếp vào miệng ly và thân chai để giữ vệ sinh. Để rượu không nhỏ giọt, nhân viên sẽ xoay nhẹ cổ tay và dùng khăn lau sạch miệng chai trước và sau mỗi lần rót. Sau đó, chai rượu sẽ được đặt vào xô đá hoặc lên bàn, với nhãn chai luôn hướng về phía khách hàng.
Cuối cùng, khi chai rượu gần hết, nhân viên sẽ báo với chủ tiệc và hỏi họ có cần order thêm chai mới hay không, đảm bảo rằng dịch vụ diễn ra một cách trơn tru và lịch sự.
*Lưu ý về nhiệt độ phục vụ rượu vang: Rượu cần được để ở nhiệt độ từ 14 – 18 độ nhằm cho hương vị được đúng chuẩn và thơm ngon nhất.
7. Các món ăn kết hợp rượu vang ngon
Để thưởng thức được trọn vị rượu vang ngon nhất, món ăn đi kèm cũng được nhiều người cân nhắc kỹ lưỡng.
- Với vang đỏ nhẹ: Những chai rượu có hàm lượng cồn thấp thường sẽ dễ kết hợp với món Việt, Á Đông như thịt gia cầm chiên, hải sản nướng, thịt quay, thịt đỏ luộc, xào,…
- Với vang đỏ đậm: Loại này thường có hàm lượng cồn cao trên 14%, có vị cay nồng nên có thể ăn kèm với những món đậm vị thịt cừu ngoại nhập, thịt bò, thịt đỏ hoặc thịt nướng,…
- Với vang trắng: Vị rượu hơi chua do có nhiều acid nên sẽ hợp với các món khai vị nhẹ có vị chua như salad dầu giấm, gỏi, cua ghẹ hấp với muối tiêu chanh, mực hấp chấm mắm gừng,…
- Với vang hồng: Với tính tươi mát nhẹ từ trái cây, vang hồng dễ kết hợp với các món khai vị nguội và hơi nóng súp hải sản salad, cà chua trộn ớt chuông, dưa leo cá hành đỏ,…
=> Xem chi tiết: Uống rượu vang ăn với gì?
8. So sánh rượu vang đỏ và rượu vang trắng
Sau đây là một số so sánh cho thấy sự khác biệt giữa hai dòng vang trắng và vang đỏ trên thị trường hiện nay:
| Đặc điểm | Vang đỏ | Vang trắng |
| Thành phần | Nho đỏ hoặc nho đen, bao gồm cả phần vỏ và hạt | Nho đỏ và nho trắng nhưng chỉ sử dụng thịt quả, bỏ đi phần vỏ và hạt |
| Phương pháp sản xuất | Mang đi ép sau khi lên men và thời gian ủ lâu hơn | Được ép trước khi lên men và thời gian ủ ngắn hơn |
| Màu sắc | Màu đỏ, đỏ thẫm hoặc ngả nâu | Màu vàng trắng hoặc vàng rơm |
| Hương vị | Vị trái cây từ anh đào, nho khô, lý gai, sung hoặc đặc biệt hơn với quế, hành tỏi, cam thảo,… | Vị cam bưởi, chanh, táo hoặc đặc biệt hơn với thảo dược và mùi vị theo từng vùng sản xuất. |
| Giá trị dinh dưỡng | Chứa vitamin, khoáng chất cao hơn, giàu hợp chất thực vật như Resveratrol và Tannin | Chứa ít vitamin, khoáng chất và hợp chất thực vật có lợi hơn vang đỏ |
| Nồng độ cồn | Cao (13-15%) | Trung bình (12-14%) |
| Phục vụ | Nhiệt độ phòng (16-18°C) | Lạnh (8-10°C) |
| Kết hợp món ăn | Thịt đỏ, thịt thú rừng, pho mát | Thịt trắng, hải sản, salad |
Những kiến thức về rượu vang luôn rất cần thiết cho người mới bắt đầu tìm hiểu về rượu vang. Do đó, việc nắm vững nội dung về “rượu vang là gì” sẽ là bước đệm để khám phá chuyên sâu hơn về dòng rượu này. Bạn có thể theo dõi Wine VN để nhận được nhiều thông tin hữu ích về thế giới rượu.
Một số kiến thức cơ bản về rượu vang:
- Những thuật ngữ rượu vang
- Kích thước chai rượu vang
- Màu rượu vang
- Rượu vang bao nhiêu độ
- 1 ly rượu vang bao nhiêu calo
- Tanin là gì
- Nút bần là gì
- Vang cường hoá
Cố vấn kiêm nhà biên tập sản xuất nội dung tại Wine VN. Với hơn 9 năm kinh nghiệm kinh doanh rượu vang và rượu mạnh, tôi đã nghiên cứu và thử nhiều loại rượu hàng đầu thế giới như vang Ý, Champagne, Whisky, Chivas, Vodka,…Bằng kiến thức và hiểu biết của mình, tôi muốn truyền cảm hứng cho những ai yêu thích rượu thông qua các chia trẻ trên website.
