Chateau là thuật ngữ Pháp dùng để chỉ lâu đài hoặc nhà máy sản xuất rượu vang cao cấp, đặc biệt phổ biến ở Bordeaux. Rượu vang Chateau được biết đến là những chai rượu có chất lượng vượt trội và quy trình sản xuất nghiêm ngặt.
Chateau là gì?
“Château” (phát âm: [ʃɑto], số nhiều: “châteaux”) là dinh thự, cung điện hoặc nơi ở của quý tộc, địa chủ, thường nằm ở vùng quê. Xuất phát từ các vùng nói tiếng Pháp, thuật ngữ này biểu trưng cho sự sang trọng, quyền uy và giá trị lịch sử.
Trong lĩnh vực rượu vang, “Chateau” được hiểu là một điền trang hoặc cơ sở sản xuất rượu vang, thường gắn liền với một lâu đài hoặc dinh thự sang trọng. Đây không chỉ là nơi trồng nho mà còn là nơi sản xuất, ủ và đóng chai rượu vang. Thuật ngữ này phổ biến tại Pháp, đặc biệt là vùng Bordeaux, và thể hiện sự cam kết về chất lượng, danh tiếng cũng như sự kết hợp giữa nghệ thuật làm rượu vang và truyền thống lâu đời. Ngày nay, “chateau” không chỉ là biểu tượng của rượu vang Pháp mà còn là tiêu chuẩn vàng của ngành công nghiệp rượu vang toàn cầu.
=> Có thể bạn quan tâm:
Nguồn gốc rượu Chateau
Rượu vang Chateau có nguồn gốc từ Pháp, đặc biệt là vùng Bordeaux, nơi nổi tiếng với truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời và danh tiếng quốc tế.
Thuật ngữ “château” trên nhãn rượu vang bắt đầu từ thế kỷ 19, khi các gia đình quý tộc và điền chủ đầu tư vào việc trồng nho và sản xuất rượu trên các vùng đất rộng lớn của họ. Vào năm 1855, chỉ có 5 điền trang trong bảng phân loại rượu vang chính thức được mang danh hiệu “chateau”.
Năm 1857, Pháp ban hành luật nhãn hiệu đầu tiên, yêu cầu tên các vườn nho phải khác biệt để được pháp luật bảo hộ. Từ đó, tên “Chateau” trở thành cách để bảo vệ danh tiếng và di sản của các nhà sản xuất rượu vang.
>> Xem chi tiết: Lịch sử rượu vang Pháp
Chateau khác gì với Domaine
Chateau là thuật ngữ tiếng Pháp để chỉ một ngôi nhà hoặc lâu đài ở vùng nông thôn và được các nhà máy rượu vang Bordeaux sử dụng phổ biến nhất. Trong khi thuật ngữ Domaine dùng để chỉ các cơ sở sản xuất rượu vang Burgundy, nhấn mạnh việc sản xuất rượu từ nho trồng trên chính khu đất của họ.
Tương tự như Domaine, thuật ngữ Estate được sử dụng ở các quốc gia như Hoa Kỳ, Úc và Nam Phi, để chỉ các khu đất sản xuất rượu vang – nơi trồng nho và chế biến rượu vang đều diễn ra trong cùng một khu vực.
Phân loại cấp bậc rượu Chateau
Hệ thống phân loại rượu vang Pháp rất đa dạng và phức tạp, vì mỗi vùng sản xuất đều có những tiêu chuẩn và quy định riêng. Tuy nhiên, ta có thể phân loại rượu vang Chateau một cách đơn giản hơn dựa trên các tiêu chí chung sau đây:
- Grand Cru Classé: Đây là phân hạng cao nhất, dành cho các Chateau ở Bordeaux nổi bật về chất lượng xuất sắc và có lịch sử sản xuất rượu vang lâu đời và uy tín. Phân loại này được chia thành các cấp bậc khác nhau, như hệ thống phân loại năm 1855 dành cho vùng Médoc và Graves, hay phân loại đặc biệt của dành riêng cho vùng Saint-Émilion.
- Cru Bourgeois: Đứng ở cấp độ thứ hai, Cru Bourgeois bao gồm các Chateau ở vùng Médoc không có mặt trong hệ thống phân hạng 1855 nhưng vẫn được công nhận về chất lượng cao và tiềm năng phát triển lâu dài.
- Cru Artisan: Đây là phân hạng dành cho những nhà sản xuất nhỏ, với sản lượng hạn chế và mỗi chai rượu vang mang đậm dấu ấn cá nhân, tạo nên sự độc đáo và chất lượng riêng biệt.
=> Xem chi tiết: Cru là gì
Các vùng sản xuất Chateau nổi tiếng trên thế giới
Các vùng sản xuất Chateau nổi tiếng trên thế giới tập trung chủ yếu ở Pháp, đặc biệt là vùng Bordeaux, nơi có 5 tên tuổi lừng danh: Chateau Margaux, Chateau Lafite Rothschild, Château Latour, Château Haut-Brion và Château Mouton Rothschild.
Ngoài Bordeaux, vùng Loire Valley và Bourgogne cũng có những Chateau sản xuất rượu vang đẳng cấp. Bên ngoài Pháp, các quốc gia như Vang Tây Ban Nha, Vang Ý và Vang Mỹ (đặc biệt là Napa Valley) cũng phát triển các Chateau hiện đại, kết hợp với kiến trúc truyền thống và công nghệ tiên tiến, nhằm tạo ra rượu vang chất lượng cao.
Tiêu chí nghiêm ngặt của rượu Chateau Pháp
Theo nghị định mới nhất ban hành ngày 4 tháng 5 năm 2012, việc sử dụng tên gọi “Chateau” cho rượu vang phải tuân thủ 3 tiêu chí rõ ràng:
- Những chai rượu vang trắng, vang đỏ, vang hồng có nhãn Chateau đều phải thuộc một trong các hệ thống phân hạng rượu vang Pháp (AOC). Vì thế, hương vị của những chai rượu vang chateau sẽ chịu ảnh hưởng của một số yếu tố: Thổ nhưỡng (terroir), giống nho và kỹ thuật sản xuất.
- Quy trình sản xuất rượu phải diễn ra ngay tại Chateau, từ việc thu hoạch, ép nho cho đến lên men và ủ rượu.
- Nhà sản xuất phải lựa chọn những giống nho tốt nhất. Các loại nho phổ biến trong rượu chateau như: Cabernet Sauvignon, Merlot hay Sauvignon Blanc
- Rượu phải được sản xuất và đóng chai tại chính điền trang, thể hiện qua nhãn “Mise en Bouteille au Chateau.”
Hướng dẫn cách thưởng thức vang Chateau
- Rượu vang rót ra ly không nên quá 1/3 ly rượu. Nên sử dụng ly thuỷ tinh hoặc pha lê mỏng và trong veo để quan sát màu sắc, độ đậm đặc của rượu vang.
- Đối với những chai vang Chateau có niên vụ lâu năm, bạn nên rót ra bình decanter trước khi thưởng thức khoảng 20 phút để có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị của rượu.
- Nhiệt độ lý tưởng để uống rượu Chateau là 16 – 18 độ C. Bạn có thể mang rượu đi ướp lạnh trước khi uống bằng cách ngâm trong xô đá hay đặt vào ngăn mát tủ lạnh.
- Khi rượu đã rót vào trong ly, bạn hãy cầm lên nhưng đừng vội uống ngay mà thay vào đó là lắc nhẹ ly rượu. Sau đó, ghé mũi vào miệng ly để ngửi và cảm nhận hết những hương vị đặc trưng và tự nhiên của rượu vang.
- Sau khi bạn ngửi được mùi rượu vang thơm nồng và quyến rũ. Hãy từ từ để chút không khí tràn vào miệng và đưa rượu vang vào miệng, bạn sẽ thấy vị rượu vang đậm dần hơn. Lưu ý, đừng ngậm quá lâu để tránh mất đi độ tươi mát của rượu.
- Rượu vang Chateau thường đi kèm với các món ăn tinh tế như thịt đỏ nướng, pho mát hoặc các món ăn có gia vị mạnh, giúp làm nổi bật hương vị của rượu.
>>> Có thể bạn sẽ cần:
Nếu bạn là một tín đồ của rượu vang Pháp, chắc hẳn đã không ít lần nghe đến cụm từ “rượu vang Chateau” – biểu tượng của sự tinh tế và đẳng cấp trong ngành sản xuất rượu vang xứ Pháp. Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn Chateau là gì và tiêu chí của 1 chai rượu vang chateau tuyệt hảo. Để khám phá thêm nhiều kiến thức thú vị về thế giới rượu vang, đừng quên theo dõi Wine VN.
Cố vấn kiêm nhà biên tập sản xuất nội dung tại Wine VN. Với hơn 9 năm kinh nghiệm kinh doanh rượu vang và rượu mạnh, tôi đã nghiên cứu và thử nhiều loại rượu hàng đầu thế giới như vang Ý, Champagne, Whisky, Chivas, Vodka,…Bằng kiến thức và hiểu biết của mình, tôi muốn truyền cảm hứng cho những ai yêu thích rượu thông qua các chia trẻ trên website.
