Champagne là một loại vang sủi bọt được dùng phổ biến trong các dịp Tết hoặc lễ hội trên khắp thế giới. Nếu bạn đã từng nghe qua loại rượu này và muốn hiểu rõ hơn về Champagne là gì thì bài viết dưới đây của Wine VN sẽ giúp bạn. Các thông tin về nguồn gốc, ý nghĩa và quy trình sản xuất đều sẽ được thông tin tất tần tật.
1. Rượu Champagne là gì?
Champagne hay Sâm banh là một loại rượu vang sủi bọt danh tiếng, được sản xuất độc quyền tại vùng Champagne, miền Đông Bắc nước Pháp. Đây là loại vang sủi duy nhất được phép mang tên “Champagne” theo quy định bảo hộ xuất xứ (AOC – Appellation d’Origine Contrôlée). Quá trình sản xuất Champagne áp dụng Phương pháp truyền thống (Méthode Traditionnelle), trong đó rượu lên men lần hai trực tiếp trong chai để tạo ra bọt khí tự nhiên, tinh tế.
Với hương vị hơi chua và ngọt tan trong đầu lưỡi cùng với bọt bong bóng li ti nhảy tung tăng. Điều này làm cho Champagne trở thành thức uống đặc trưng của niềm vui, sự hạnh phúc và thành công trong các bữa tiệc, lễ kỷ niệm,..
=> Xem thêm: Sparkling Wine là gì? Những điều bạn có thể chưa biết
2. Nguồn gốc về tên gọi của rượu Champagne
Theo nhiều ghi chép lịch sử, ngay từ thế kỷ thứ 1, người La Mã đã trồng cây nho và làm rượu vang ở vùng phía bắc Gaul và bây giờ là vùng Champagne của Pháp. Mãi đến thế kỉ 17, sự phổ biến của rượu Champagne mới thật sự nhanh chóng lan rộng khắp thị trường châu Âu và nhiều nước khác trên thế giới.
Dom Perignon – một nhà sư người Pháp được xem là người phát minh ra rượu sủi bọt. Vào năm 1693, khi lần đầu tiên nếm thử loại rượu vang sủi bị hỏng (về mặt kỹ thuật), ông đã thốt lên “come quickly, I am tasting the stars!” và đã tìm cách đóng chai loại rượu có ga hảo hạng này.
Dù vậy, vẫn có không ít tranh cãi cho rằng, rượu Champagne đã được một người Anh phát minh ra cách đây 30 năm. Cụ thể là vào năm 1662, Christopher Merrett – một nhà khoa học, bác sĩ và nhà luyện kim đã đệ trình một bài báo lên Hiệp hội Hoàng gia Anh về quy trình sản xuất rượu vang có ga. Đó là một loại rượu vang của Anh được tăng cường thêm đường và mật đường để tạo ra kết cấu sủi bọt.
=> Tham khảo ngay: Rượu vang là gì? Tìm hiểu chi tiết về kiến thức vang
3. Đặc điểm về rượu Champagne là gì?
Chỉ những chai rượu vang sủi được sản xuất tại vùng Champagne của Pháp,bao gồm các khu vực Montagne de Reims, Vallée de la Marne, Côte des Blancs và Aube, mới đủ điều kiện mang tên Champagne. Đây là yếu tố quan trọng nhất định danh và bảo hộ giá trị toàn cầu của dòng vang sủi cao cấp này.
Champagne được sản xuất theo phương pháp truyền thống (Méthode Traditionnelle), trong đó rượu trải qua hai lần lên men, với lần thứ hai diễn ra ngay bên trong chai thủy tinh. Chính quá trình này tạo nên những bọt khí mịn và bền đặc trưng mà không loại vang sủi nào khác có thể dễ dàng sao chép.
Các loại sâm panh được làm từ 3 giống nho chủ đạo:
- Pinot Noir: Mang lại cấu trúc và độ đậm đà.
- Meunier: Góp phần tạo nên sự tròn vị và hương trái cây.
- Chardonnay: Đem đến sự thanh thoát và độ tươi mát.
Champagne nổi bật với sự phức hợp tinh tế của hương trái cây chín như táo, lê, hoa trắng, bánh mì nướng, hạnh nhân rang, cùng những nốt khoáng chất đặc trưng từ vùng đất đá phấn giàu khoáng của Champagne. Sự cân bằng hoàn hảo giữa độ tươi mát và chiều sâu hương vị tạo nên nét độc đáo khó lẫn trong thế giới rượu vang.
Không chỉ dừng lại ở một phong cách duy nhất, Champagne còn được sản xuất với nhiều biến thể khác nhau để đáp ứng sở thích đa dạng của người thưởng thức, từ Brut Nature (không thêm đường), Extra Brut, Brut tiêu chuẩn, Extra Dry, đến Demi-Sec ngọt ngào và Champagne Rosé quyến rũ, mỗi phong cách đều mang đến trải nghiệm thưởng thức riêng biệt, từ tinh tế, mạnh mẽ đến mềm mại và gợi cảm.
=> Chi tiết: Vang nổ là gì? Tất tần tật về rượu vang nổ
4. Champagne có hạn sử dụng không?
Champagne có hạn sử dụng và chất lượng sẽ thay đổi tùy thuộc vào việc chai đã được mở hay chưa. Đối với Champagne chưa mở, loại Non-Vintage có thể bảo quản từ 3–5 năm, trong khi các dòng Vintage cao cấp có thể lưu trữ từ 5–10 năm hoặc lâu hơn nếu được giữ trong điều kiện mát mẻ, tối, và nhiệt độ ổn định. Khi đã mở nắp, Champagne nên được thưởng thức trong vòng 1–3 ngày để đảm bảo giữ trọn hương vị và độ sủi bọt, và cần bảo quản bằng nút chuyên dụng dành cho rượu vang sủi để hạn chế mất gas.
>>> Tìm hiểu thêm:
- Top 10 chai rượu Champagne cao cấp ngon nhất
- Rượu champagne khai tiệc phù hợp nhất
- Top rượu Champagne giá rẻ, chính hãng
5. Phân loại rượu Champagne
Rượu Champagne có thể được phân loại theo một số tiêu chí khác nhau bao gồm: niên hiệu, loại nho sử dụng và độ ngọt. Mỗi loại sâm panh đều có đặc điểm hương vị riêng phù hợp với sở thích của từng người.
5.1. Phân loại theo niên hiệu
Dựa trên niên hiệu có thể chia rượu Champagne thành 3 loại bao gồm:
- Non-vintage Champagne: Đây là niên hiệu phổ biến nhất trên thị trường, được tạo ra bằng cách kết hợp các loại rượu vang từ các vụ thu hoạch khác nhau. Rượu Champagne này thường ủ trong ít nhất 15 tháng.
- Vintage Champagne: Được sản xuất từ nho thu hoạch trong một năm cụ thể được ghi trên chai. Mỗi nhà sản xuất quyết định sản xuất dòng rượu sâm banh này dựa trên chất lượng nho và thời gian ủ ít nhất ba năm. Do đó, số lượng Vintage Champagne trên thị trường có hạn và giá thành cao hơn Non-vintage.
- Prestige Cuvées Champagne: Loại Champagne cao cấp do được làm từ những trái nho tốt nhất và thường có độ tuổi từ 5 đến 8 năm. Dòng Champagne này mang lại hương vị thơm, phức tạp, thanh lịch và mãnh liệt hơn. Những loại này thường rất hiếm và đắt tiền.
=> Tìm hiểu thêm: Hệ thống phân hạng rượu vang Pháp chuẩn nhất hiện nay
5.2. Phân loại theo độ ngọt
Độ ngọt của rượu Champagne được xác định dựa trên lượng đường sử dụng trong quá trình sản xuất. Do đó, dòng rượu này được phân loại như sau:
- Brut Nature: Loại sâm banh này tương đối phổ biến, có tối đa 3g đường mỗi lít.
- Extra Brut: Rượu có từ 3 – 6g đường mỗi lít.
- Brut: Đây là loại phổ biến nhất với khoảng 6 – 12g đường mỗi lít.
- Extra Dry: Có từ 12 đến 17g đường mỗi lít.
- Dry: Có từ 17 đến 32g đường mỗi lít.
- Demi-sec: Có từ 32 đến 50g đường mỗi lít.
- Doux: Loại ngọt nhất với khoảng 50g đường dư trở lên mỗi lít.
5.3. Phân loại theo giống nho sản xuất
Cuối cùng, rượu Champagne có thể được phân loại dựa trên giống nho sử dụng. Dưới đây là ba loại rượu phổ biến:
- Blanc de Blanc Champagne: Đây là loại rượu vang trắng chỉ được làm từ nho trắng, thường là 100% nho Chardonnay. Giống nho này mang lại hương vị rượu nhẹ nhàng, tươi mát. Các vườn nho chủ yếu ở vùng Côte des Blancs và Côte de Sézanne.
- Blanc de Noirs Champagne: Được sản xuất hoàn toàn từ nho đỏ Pinot Noir hoặc Pinot Meunier, nhưng rượu vẫn có màu trắng. Loại sâm panh này ít phổ biến hơn và thường được sản xuất bằng cách ép nhẹ trái nho để tránh sự tạo màu từ vỏ nho.
- Rosé Champagne: Champagne màu hồng có thể sử dụng bất kỳ loại nho nào trong số ba loại được phép. Một lượng nhỏ rượu sâm panh đỏ được thêm vào hỗn hợp sau lần lên men đầu tiên hoặc nho đỏ được ngâm trước khi lên men. Ngoài ra, dòng rượu này có thể là Vintage hoặc Non-vintage.
6. Một số điều có thể bạn chưa biết về rượu Champagne
Bên cạnh khái niệm rượu Champagne là gì, dưới đây là một số đặc điểm sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dòng Champagne này:
- Champagne chủ yếu được tạo ra từ 1 trong 3 loại hoặc cả 3 giống nho: Pinot Noir, Pinot Meunier và Chardonnay.
- Sâm panh có 3 vị chính là không ngọt (brut), hơi ngọt (demi-sec) và ngọt (sec). Mùi vị sẽ tính bằng lượng đường còn dư (gram) còn lại trên mỗi lít rượu.
- Champagne có lượng hơi gấp 3 lần so với bia hơi.
- Rượu có bọt sủi càng nhỏ thì vị uống càng ngon.
- Rượu sâm panh còn là sự thay thế tuyệt vời cho soda trong nhiều món pha chế. Đặc biệt, vị khan của rượu sẽ giúp Cocktail của bạn thêm nồng nàn.
- Rượu Champagne chuẩn phải được sản xuất tại Champagne của Pháp theo đúng quy trình lên men đã được quy định, có giấy phép tại Champagne và sự chứng nhận từ quốc tế.
- Mỗi phiên bản Champagne đều có giá thành khác nhau và chênh lệch đáng kể.
- Một chai Champagne tiêu chuẩn có áp suất gấp 2-3 lần lốp xe hơi!
=> Một số mẹo thưởng thức rượu:
7. Quá trình sản xuất rượu Champagne
Champagne từ lâu đã trở thành thức uống không thể thiếu trên mỗi bàn tiệc nhờ hương vị tươi mát và sống động. Để tạo ra sự độc đáo trong từng giọt rượu, Champagne đòi hỏi phải trải qua quy trình sản xuất chắc chẽ.
7.1. Phương pháp sản xuất rượu Champagne
Rượu Champagne hầu hết được sản xuất theo phương pháp Champenoise hay còn được gọi là Traditional, Método Classico. Nó gồm 8 bước:
- Thu hoạch nho: Nho được hái thủ công để đảm bảo chất lượng và độ tươi, chủ yếu từ ba giống nho Pinot Noir, Meunier và Chardonnay.
- Ép nho: Nho được ép nhẹ nhàng nhằm chiết xuất nước nho tinh khiết, hạn chế lẫn vỏ và hạt để giữ rượu trong và thanh khiết.
- Lên men lần đầu: Nước nho lên men trong bồn thép không gỉ hoặc thùng gỗ sồi, tạo thành rượu nền (base wine) với độ cồn khoảng 10–11%.
- Pha trộn rượu nền: Rượu nền từ các giống nho, vườn nho hoặc niên vụ khác nhau được pha trộn để đạt hương vị đặc trưng của nhà sản xuất.
- Thêm men và đường: Hỗn hợp men và đường (liqueur de tirage) được thêm vào rượu nền trước khi đóng chai để khởi động quá trình lên men thứ hai.
- Lên men lần hai trong chai: Men chuyển hóa đường thành rượu và khí CO₂ ngay bên trong chai, tạo bọt khí tự nhiên – đặc trưng của Champagne.
- Ủ trên cặn men (Aging on Lees): Champagne được ủ trên xác men chết ít nhất 15 tháng (Non-Vintage) hoặc 36 tháng (Vintage), giúp phát triển hương vị bánh mì nướng, hạnh nhân.
- Lắc và xoay chai (Riddling): Chai được xoay nhẹ nhàng để dồn cặn nấm men xuống cổ chai, chuẩn bị cho quá trình loại bỏ cặn.
- Loại bỏ cặn (Disgorgement): Cổ chai được làm đông lạnh và cặn bị bắn ra ngoài dưới áp suất tự nhiên, giữ cho rượu trong suốt.
- Thêm liều lượng (Dosage): Bổ sung một lượng nhỏ hỗn hợp rượu và đường để điều chỉnh độ ngọt, quyết định phong cách như Brut, Extra Dry, Demi-Sec…
- Đóng chai: Champagne được đóng nút bấc, ghim kim loại chịu áp suất và dán nhãn hoàn chỉnh trước khi xuất xưởng.
>>>Tìm hiểu thêm các kiến thức về rượu vang:
- Các loại rượu vang phổ biến
- Quy trình sản xuất rượu vang tiêu chuẩn
- Các giống nho làm rượu vang trên thế giới
- Quá trình lên men rượu vang như thế nào?
- Quốc gia sản xuất nhiều rượu vang nhất thế giới
7.2. Công đoạn hình thành bọt ga của Champagne
Khi lên men thứ hai của rượu gốc, bên trong mỗi chai rượu sẽ bắt đầu xuất hiện khí CO2. Do không thoát ra được bên ngoài, lượng khí này sẽ được giữ lại trong chai, ngấm vào rượu và tạo thành một áp lực khá mạnh. Khi nút chai được mở, khí CO2 sẽ được thoát ra ngoài và tạo thành những bọt sủi lấp lánh bên trong rượu.
8. Champagne và Sparkling Wine khác nhau như thế nào?
Cả Sparkling Wine và Champagne đều là dòng rượu vang nổ hay còn được gọi là vang sủi tăm. Chúng cùng được tạo ra nhờ quá trình lên men, có hương vị hơi chát và nồng nàn. Chính những điều này đã làm cho nhiều người không sành rượu bị lầm tưởng Champagne và Sparkling Wine là một.
Theo đó, điểm khác biệt lớn nhất giữa Champagne và Sparkling Wine chính là nơi sản xuất. Cụ thể, Champagne là dòng rượu chỉ sản xuất tại chính vùng Champagne của Pháp còn những dòng vang sủi tăm khác được sản xuất ở bất kỳ nước nào khác trên thế giới như Mỹ, Australia, Tây Ban Nha,… thì sẽ được gọi là Sparkling Wine.
Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa Champagne và Sparkling Wine:
| Điểm khác biệt | Champagne | Sparkling Wine |
| Vùng sản xuất | Champagne của Pháp | Bất kỳ nơi nào trên thế giới |
| Giống nho | Chủ yếu từ nho Pinot Noir, Pinot Meunier và Chardonnay. | Có thể là loại rượu vang đa dạng hoặc là sự phối trộn của nhiều giống nho khác nhau |
| Phương pháp | Methode Champenoise | Phương pháp truyền thống hoặc Charmat |
| Hương vị | Đào, cam quýt, hạnh nhân, kem và bánh mì nướng | Vị tươi mát và hương vị trái cây nhiều hơn, bọt thay đổi từ thô đến mịn. |
| Giá thành | Cao hơn | Thấp hơn |
=> Tìm hiểu thêm: Prosecco là gì? Phân biệt rượu Prosecco và Champagne
9. Những lưu ý khi mua rượu champagne
Các chai rượu champagne trên thị trường đều có giá khác nhau, tùy thuộc vào nhiều yếu tố của rượu mà giá thành cao hay thấp. Dưới đây là một vài yếu tố cần thiết mà bạn có thể sử dụng để chọn môt chai sâm banh phù hợp nhất:
- Dựa vào năm sản xuất: Đối với những chai champagne có năm sản xuất rõ ràng thì trên nhãn chai sẽ có ghi niên vụ “vintage”. Đây là những dòng có giá thành cao với chất lượng cao cấp từ giống nho đến quy trình sản xuất. Còn một số chai ghi NV (non-vintage) có nghĩa là loại champagne thường, có giá thành thấp nhất.
- Nếm thử các loại rượu champagne khác nhau để biết được bản thân bạn phù hợp với loại nào nhất.
- Chú ý đến đặc tính sủi bọt của rượu.
- Lưu ý đến xuất xứ để mua đúng các chai champagne của vùng Champagne tại Pháp.
10. Địa chỉ bán rượu Champagne chất lượng, chính hãng
Wine VN là một trong những địa chỉ cung cấp và phân phối các dòng rượu Champagne, rượu vang,.. nhập khẩu uy tín và chất lượng mà bạn có thể tin tưởng. Tại đây, bạn có thể tìm thấy các sản phẩm chính hãng đến từ các quốc gia hàng đầu như Pháp, Ý, Chile, Mỹ, Úc,….
Khi mua hàng tại Wine VN, bạn sẽ được tư vấn bởi đội ngũ chuyên viên giàu kinh nghiệm và có am hiểu sâu về rượu để lựa chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu cũng như túi tiền của mình. Đặc biệt, chúng tôi cam kết hoàn tiền 100% nếu sản phẩm không chính hãng hoặc không đúng mô tả như cam kết.
Tóm lại, với các thông tin về rượu Champagne là gì trên bài viết này mong rằng bạn đọc đã hiểu hơn về dòng rượu này. Để có thể thưởng thức và khám phá sự đa dạng của Champagne, quý khách hàng có thể liên hệ đến Wine VN qua hotline để được tư vấn và hỗ trợ đặt hàng với giá tốt nhất.
Cố vấn kiêm nhà biên tập sản xuất nội dung tại Wine VN. Với hơn 9 năm kinh nghiệm kinh doanh rượu vang và rượu mạnh, tôi đã nghiên cứu và thử nhiều loại rượu hàng đầu thế giới như vang Ý, Champagne, Whisky, Chivas, Vodka,…Bằng kiến thức và hiểu biết của mình, tôi muốn truyền cảm hứng cho những ai yêu thích rượu thông qua các chia trẻ trên website.
