Ly Champagne ảnh hưởng trực tiếp đến hương thơm, độ sủi bọt và cảm nhận vị giác. Tùy vào thiết kế ly, mỗi dòng Champagne sẽ bộc lộ cá tính khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt các loại ly phổ biến và lựa chọn kiểu ly phù hợp để nâng tầm trải nghiệm thưởng thức.
Vì sao chọn ly uống Champagne lại quan trọng?
Ly uống Champagne đóng vai trò quyết định đến chất lượng trải nghiệm thưởng thức. Đây không đơn thuần là dụng cụ chứa rượu, mà là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến cách Champagne biểu hiện bọt khí, hương thơm và vị giác.
Hình dáng ly (gồm bầu ly, miệng ly và chân ly) tác động đến:
- Quá trình duy trì và giải phóng bọt khí (carbonation), giúp rượu Champagne giữ được độ sống động và cảm giác tươi mát.
- Khả năng lan tỏa hương thơm, đặc biệt quan trọng với Champagne lâu năm khi cần tập trung hương ở mũi để cảm nhận tầng hương phức hợp.
- Cách rượu tiếp xúc với vòm miệng, ảnh hưởng đến cảm nhận độ axit, độ ngọt và hậu vị.
Sử dụng loại ly phù hợp giúp Champagne phát huy trọn vẹn cá tính và cấu trúc, mang lại trải nghiệm tròn vị và tinh tế hơn. Việc chọn đúng ly là dấu hiệu của sự am hiểu và tôn trọng giá trị nguyên bản của mỗi dòng Champagne.
=> Tìm hiểu thêm: Champagne là gì? Mọi điều cần biết về Champagne
Tại sao lại có nhiều ly uống rượu Champagne?
Trước khi khám phá các loại ly Champagne phổ biến, cần hiểu lý do vì sao loại rượu này lại đòi hỏi sự chọn lọc khắt khe đến vậy về hình dáng ly. Khứu giác của con người có khả năng phân biệt tới hơn 2.000 mùi hương khác nhau – bao gồm vị mặn, chua, cay, đắng và cả umami – yếu tố cấu thành nên sự phức hợp của hương vị trong rượu vang nói chung và Champagne nói riêng.
Trong trải nghiệm thưởng thức, khứu giác là giác quan chủ đạo giúp định hình cảm nhận vị giác. Khi đưa ly Champagne lên môi, những làn hương tinh tế sẽ lan tỏa qua đường mũi, tạo nên một “bản giao hưởng” mùi vị sống động. Nếu thiếu đi khả năng cảm nhận mùi, trải nghiệm ấy sẽ trở nên nhạt nhòa, thiếu chiều sâu và tinh tế.
Chính vì vậy, từng thiết kế ly Champagne ra đời nhằm mục tiêu phục vụ tốt hơn cho khứu giác: từ độ rộng của bầu ly, hình dáng miệng ly đến độ cao chân ly đều được tính toán để hỗ trợ quá trình khuếch tán hương. Việc lựa chọn đúng loại ly không chỉ nâng tầm cảm nhận mà còn thể hiện sự hiểu biết và trân trọng đối với nghệ thuật thưởng thức Champagne.
>> Khám phá thêm: Uống Champagne kết hợp với món gì?
Các loại ly Champagne phổ biến hiện nay
Trong nghệ thuật thưởng thức Champagne, hình dáng ly đóng vai trò thiết yếu trong việc định hình cảm nhận về hương, vị và cảm xúc tổng thể. Dưới đây là 5 loại ly Champagne phổ biến, mỗi loại mang đặc điểm thiết kế riêng phù hợp với từng phong cách rượu và dịp thưởng thức khác nhau:
1. Ly Flute
Flute là một trong những loại ly được sử dụng phổ biến để uống sâm panh. Ngược dòng thời gian, loại chén này đã xuất hiện trong các bữa tiệc từ những năm 1700. Chúng thường được chế tác bằng thủy tinh hoặc pha lê.
Ly Flute là kiểu ly Champagne phổ biến nhất trong các buổi tiệc hiện đại. Với thân ly cao và dáng thon gọn, Flute giúp giữ bọt lâu và tôn lên hiệu ứng dòng khí sủi đặc trưng của Champagne. Tuy nhiên, thiết kế này thiên về trình diễn hơn là cảm nhận tầng hương sâu sắc.
- Đặc điểm: Miệng nhỏ, thân ly cao và thon dài.
- Phù hợp với: Champagne trẻ, Brut non-vintage, Prosecco hoặc các dịp tiệc tùng có yếu tố trình diễn.
Các loại ly Flute phổ biến:
- Ly Flute Classic Straight Flute: Kiểu ly Flute nguyên bản, thường thấy tại các buổi tiệc, với dáng thẳng từ chân đến miệng. Thân ly thon dài và dựng đứng, miệng ly hẹp, giữ bọt lâu và hiệu ứng bọt sủi thẳng và đều.
- Ly Flute Etched Nucleation Point Flute: Dòng ly này được khắc nhẹ một điểm nhỏ ở đáy ly để tạo dòng bọt ổn định và đẹp mắt hơn. Có điểm nucleation để kích thích quá trình sủi bọt.
- Ly Curved or Tapered Flute: Thiết kế với thân ly uốn nhẹ ở phần trên, tạo điểm nhấn thẩm mỹ và tăng khả năng gom hương hơn ly Flute thẳng. Bầu ly hơi phình ở giữa và thon lại gần miệng, cân bằng giữa khả năng giữ bọt và phát triển hương thơm.
- Ly Vintage Tall Stem Flute: Biến thể với phần chân ly rất dài, thường dùng trong các tiệc phong cách cổ điển châu Âu. Thân ly cao và mảnh, chân ly kéo dài, tạo cảm giác thanh thoát, sang trọng khi cầm.
Ưu điểm: Loại ly này thích hợp để thưởng thức các loại champagne có hương vị đơn giản (và cả các loại vang sủi bọt khác). Ngoài ra, với thiết kế thân dài, champagne khi rót sẽ có nhiều bọt khí hơn. Nếu bạn thích cảm nhận những hạt bong bóng nhỏ trong khoang miệng, loại ly này là sự lựa chọn của bạn.
Nhược điểm: Bạn có thể không cảm nhận được toàn bộ mùi hương của rượu khi dùng loại ly này để thưởng thức rượu sâm banh. Ngoài ra, rượu quá sủi bọt với miệng ly quá hẹp có thể khiến carbon dioxide làm bạn cảm giác khó chịu khi ngửi.
Ngoài ra, ly Flute do quá cao và hẹp nên bạn có thể gặp nhiều khó khăn khi rửa chúng (cả bằng tay lẫn bằng máy rửa bát). Mẹo ở đây là: Bạn nên đổ một chút nước nóng và nước rửa chén vào ly rồi để qua đêm. Việc rửa chén sẽ trở nên đơn giản hơn. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rửa thật sạch nước rửa chén trong ly, bởi chúng có thể ảnh hưởng tới bọt khí của rượu trong những lần sử dụng kế tiếp.
Tựu trung, bạn nên dùng ly Flute để thưởng thức các loại champagne có hương vị đơn giản, không phức tạp. Việc rửa chén có thể gặp nhiều khó khăn nhưng bạn lưu ý áp dụng mẹo để công việc dọn dẹp của mình được thuận tiện hơn.
=> Khám phá ngay: #50 Rượu Champagne Giá Rẻ Chính Hãng, Đáng Mua Nhất
2. Ly Coupe
Coupe cũng là một trong những loại ly uống champagne xuất hiện từ rất sớm. Bạn có thể nhìn thấy sự xuất hiện của loại chén này từ những bức tranh baroque từ tận những năm 1700. Có vẻ, Coupe là loại ly được thiết kế riêng cho những người đam mê uống vang sủi bọt! Nguyên liệu chế tác Coupe là thủy tinh hoặc pha lê.
Ưu điểm: Nếu bạn ghét cảm giác khó chịu khi bọt khí trào lên sống mũi, ly Coupe chính là sự lựa chọn dành cho bạn. Ngoài ra, kiểu dáng của chén Coupe trông cũng rất đặc biệt và đẹp mắt nữa.
Nhược điểm: Bọt khí trong rượu sẽ biến mất rất nhanh sau khi champagne được rót vào ly. Bọt khí mất đi mang theo cả mùi và vị của rượu. Thật đáng tiếc nếu bạn không được thưởng thức hương vị phức hợp của loại vang này.
Tuy nhiên, bạn có thể thấy, ly Coupe rất dễ lau chùi và vệ sinh. Đây có thể coi là điểm mạnh của loại chén này.
Tựu trung, ly Coupe sẽ là sự lựa chọn số 1 cho những ai ghét cảm giác bọt khí xộc thẳng vào cánh mũi. Tuy nhiên, nếu bạn không thưởng thức champagne nhanh, phần bọt khí trong ly Coupe sẽ tan biến nhanh chóng, đem theo cả hương vị tinh tế của champagne đi cùng.
=> Đừng bỏ qua các thông tín khác:
- Top 8 Rượu Sâm Banh Đám Cưới Chất Lượng, Giá Tốt Hiện Nay
- Top 10+ rượu Champagne khai tiệc cưới, sự kiện Giá Tốt
- Cách mở sâm panh đám cưới có tiếng “pop” vui nhộn
- Tìm hiểu độ ngọt của Champagne – 5+ loại rượu Champagne ngọt
3. Ly Tulip
Ly Tulip mới xuất hiện cách đây khoảng 5 đến 10 năm. Lịch sử hình thành của loại chén này bắt đầu từ giới sành rượu vang vốn muốn khám phá thêm hương thơm và mùi vị từ champagne. Đó là lý do vì sao ly Tulip có phần nào giống ly Flute nhưng được cải tiến thêm nhiều điều: Thân ly ngắn hơn và thu hẹp đường kính ở phần miệng chén.
- Đặc điểm: Bầu ly rộng hơn Flute, phần miệng hơi thu hẹp nhẹ.
- Phù hợp với: Champagne vintage, cuvée cao cấp, Champagne lâu năm hoặc Champagne Rosé.
Ưu điểm: Hình dáng của ly Tulip được thiết kế nhằm đem lại trải nghiệm thưởng thức tốt nhất cho người uống. Với ly Tulip, bạn sẽ cảm nhận được trọn vẹn mùi hương từ champagne.
Nhược điểm: Vì thân ly được rút ngắn hơn nên việc ngắm những bọt khí kết tủa trong ly Tulip sẽ không được trọn vẹn như ở ly Flute. Trải nghiệm vị giác chính là sự đánh đổi với trải nghiệm về thị giác.
Về khía cạnh vệ sinh, dù ly Tulip không dễ lau chùi như ly Coupe, nhưng nó không phải là vấn đề quá khó. Rửa bằng tay thì khá đơn giản, nhưng nếu sử dụng máy rửa chén, bạn nên cẩn thận chút xíu (bởi thủy tinh khá là dễ vỡ khi làm sạch bằng máy).
>> Top 10 chai rượu Champagne ngon nhất
Nên dùng loại ly nào để uống rượu Champagne?
- Với các loại rượu bình dân, hương vị không quá phức tạp như Cava hay Prosecco, ly Flute có lẽ là đủ và là sự lựa chọn phù hợp.
- Với các loại champagne đậm (full-bodied champagne) hoặc vintage champagne, bạn nên lựa chọn ly Tulip để cảm nhận trọn vẹn hương vị tới từ ly rượu.
- Lưu ý khi lựa chọn ly uống Champagne
- Nếu so sánh giữa ly thủy tinh và ly pha lê, bạn nên chọn ly pha lê. Ly pha lê thường mỏng hơn ly thủy tinh nên bạn có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị của rượu champagne.
- Khi rót rượu, bạn chỉ nên đổ ⅔ ly để có khoảng trống để bạn ngửi hương thơm từ champagne.
- Khi dùng ly Flute, đừng vội uống sau khi rót rượu. Chờ sau 10 giây để các bọt khí không xộc thẳng vào cánh mũi bạn nhé.
- Chỉ nên dùng champagne lạnh. Champagne lạnh bao giờ cũng ngon hơn loại champagne ở nhiệt độ phòng.
Mẹo dùng và bảo quản ly Champagne đúng cách
Để trải nghiệm Champagne đạt đến độ tinh tế trọn vẹn, việc sử dụng ly đúng cách đóng vai trò không kém phần quan trọng so với việc chọn đúng dòng rượu. Khi rót Champagne, hãy nghiêng nhẹ ly khoảng 45 độ để hạn chế mất bọt và tạo dòng khí sủi ổn định. Luôn cầm ly ở phần chân hoặc đế, tránh cầm ở bầu ly để không truyền nhiệt từ tay vào rượu, làm ảnh hưởng đến cấu trúc và độ tươi mát.
Sau khi sử dụng, ly Champagne nên được vệ sinh bằng tay bằng nước ấm, tránh dùng nước rửa chén có mùi thơm hoặc máy rửa bát, vì cặn hóa chất và mùi lạ có thể ảnh hưởng đến hương vị rượu trong lần sử dụng tiếp theo. Khi lau khô, nên dùng khăn mềm sạch chuyên dụng và thao tác nhẹ tay để tránh trầy xước, đặc biệt với ly pha lê mỏng hoặc ly thổi miệng cao cấp.
Để bảo quản lâu dài, nên cất ly ở nơi thoáng, tránh va chạm và đặt ngược ly xuống kệ mềm hoặc treo trên giá chuyên dụng. Với những bộ ly cao cấp như ly Tulip hay Jamesse, có thể dùng hộp đựng riêng để giữ an toàn tối đa trong quá trình lưu trữ hoặc di chuyển.
Việc lựa chọn ly Champagne phù hợp vừa thể hiện gu thưởng thức tinh tế, vừa giúp bạn cảm nhận trọn vẹn hương vị cấu trúc bọt của từng dòng rượu. Dù là ly Flute thanh lịch, Tulip chuẩn sommelier hay Coupe cổ điển, mỗi thiết kế đều có vai trò riêng trong hành trình khám phá nghệ thuật Champagne.
Liên hệ ngay với Wine VN để được tư vấn chi tiết cách chọn ly rượu champagne nhé!
Cố vấn kiêm nhà biên tập sản xuất nội dung tại Wine VN. Với hơn 9 năm kinh nghiệm kinh doanh rượu vang và rượu mạnh, tôi đã nghiên cứu và thử nhiều loại rượu hàng đầu thế giới như vang Ý, Champagne, Whisky, Chivas, Vodka,…Bằng kiến thức và hiểu biết của mình, tôi muốn truyền cảm hứng cho những ai yêu thích rượu thông qua các chia trẻ trên website.
