Rượu vang và Champagne là hai loại thức uống có cồn sang trọng và nổi tiếng trên thế giới. Mỗi dòng rượu sẽ mang lại hương vị và đặc trưng riêng, phù hợp với những phong cách và dịp sử dụng khác nhau. Khi biết rõ sự khác biệt giữa chúng, bạn sẽ hiểu sâu sắc hơn về đặc tính của từng dòng, từ đó tìm được chai rượu phù hợp với sở thích, khẩu vị và nhu cầu sử dụng.
Sơ lược về rượu vang và Champagne
Champagne và rượu vang gây ấn tượng mạnh với các tín đồ bởi hương vị độc đáo và phức tạp. Với các đặc tính riêng biệt, cả hai dòng rượu đều định vị thành công vị thế trên “bản đồ” rượu vang thế giới và có giá thành đắt đỏ.
Rượu vang
Rượu vang là thức uống có cồn tinh tế và xa xỉ, được lên men từ những quả nho cao cấp cùng các loại trái cây khác. Dòng rượu này đã được nghiên cứu và phát triển với lịch sử hàng ngàn năm. Hiện nay, Mỹ, Úc, Tây Ban Nha, Chile, Ý, Pháp là những quốc gia đứng đầu trong ngành sản xuất vang làm nên những chai vang thượng hạng. Trong đó, một số thương hiệu rượu vang lâu đời trên thế giới là Château Gruaud-Larose, Hennessy, Robert Mondavi hay Concha Y Toro,…
=> Xem chi tiết: Rượu vang là gì
Rượu vang có nhiều biến thể khác nhau như vang hồng, vang trắng, vang đỏ với hàng trăm phong cách độc đáo. Mỗi chai rượu vang đều có hương vị và đặc trưng riêng mang đến những xúc cảm khó quên cho người thưởng thức từ nhẹ nhàng, ngọt ngào đến nồng nàn, mạnh mẽ phù hợp với mọi tín độ rượu trên khắp thế giới.
Rượu Champagne (sâm panh)
Rượu Champagne (sâm panh) là loại rượu được lên men từ các giống nho trắng và đỏ hảo hạng của vùng Champagne nước Pháp. Nó thuộc dòng rượu sủi bọt, áp dụng phương pháp lên men thứ cấp để sinh bọt và khí. Dòng rượu này thường được sử dụng nhiều trong các buổi tiệc để khai tiệc, nhất là tiệc cưới, khai trương, khánh thành,… với ý nghĩa mang đến may mắn và thuận lợi.
=> Tìm hiểu chi tiết: Champagne là gì
Rượu vang và sâm panh khác nhau như thế nào?
Champagne và rượu vang có nhiều điểm khác biệt được thể hiện qua hương vị, độ ngọt, giống nho sản xuất, vùng nguyên liệu, độ rượu,… Hiểu được sự khác biệt này giúp bạn có thêm kiến thức về hai dòng rượu điển hình cũng như tìm ra loại rượu phù hợp với sở thích và khẩu vị.
Bảng so sánh champagne và rượu vang:
| Tiêu chí | Rượu vang | Champagne |
|---|---|---|
| Vùng sản xuất | Nhiều nơi trên thế giới (Pháp, Ý, Chile, Úc, Mỹ,…) | Chỉ vùng Champagne, Pháp |
| Giống nho | Đa dạng (Cabernet Sauvignon, Merlot,…) | 3 giống nho: Pinot Noir, Pinot Meunier, Chardonnay |
| Kỹ thuật lên men | Lên men 1 lần | Lên men 2 lần (Méthode Champenoise) |
| Phong cách rượu | Đỏ, trắng, hồng, ngọt, khô | Chỉ có dạng sủi bọt |
| Nồng độ cồn | Từ 5% – 23% | Thường từ 11% – 13% |
| Bọt khí | Không có bọt (trừ vang sủi bọt) | Có bọt khí tự nhiên |
| Giá thành | Đa dạng, từ trung bình đến cao | Thường có giá thành cao hơn do quy trình sản xuất phức tạp |
| Sự kiện phù hợp | Tiệc nhẹ, ăn uống hằng ngày, quà tặng | Sự kiện trọng đại như đám cưới, khai trương,. |
1. Vùng nguyên liệu và nơi sản xuất
Rượu vang là dòng rượu được sản xuất nhiều nơi trên khắp thế giới, trong đó các quốc gia có truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời nhất gồm Mỹ, Tây Ban Nha, Pháp và Ý.
Trong khi đó, rượu Champagne thì chỉ được sản xuất duy nhất ở vùng rượu Champagne (Pháp). Mặc dù thực tế, nhiều nơi cũng có thể làm nên những chai vang sủi bọt khí tương tự sâm panh. Tuy nhiên, chỉ những chai rượu vang sủi bọt trưởng thành từ vùng Champagne của Pháp mới được công nhận là rượu Champagne đạt chuẩn.
2. Giống nho và các loại trái cây sử dụng
Mặc dù cả rượu vang và Champagne đều được lên men từ nguyên liệu chính là nho, thế nhưng rượu vang còn có thể kết hợp cùng các loại trái cây khác như anh đào, mận, lê, dâu tây,… Còn đối với rượu Champagne thì nó chỉ được lên men từ 3 loại nho là Pinot Meunier, Pinot Noir và Chardonnay của vùng Champagne.
3. Kỹ thuật lên men
Sự khác biệt giữa rượu vang và Champagne được thể hiện rõ nhất qua kỹ thuật lên men. Nếu rượu vang được lên men từ quả nho và các loại trái cây khác một lần duy nhất rồi được ủ trong thùng gỗ sồi, thì Champagne lại được lên men bằng phương pháp Méthode Champenoise hay Méthode Traditionelle (phương pháp truyền thống) với 2 lần lên men. => Tìm hiểu thêm: Quy trình sản xuất rượu champagne
Với cách này, nho sẽ được lên men trong thùng gỗ lần đầu, sau đó sẽ được trộn đều với men để tiếp tục lên men lần thứ 2 trong chai. Lúc này, carbon dioxide được giữ lại trong chai vào tạo thành bong bóng. Cuối cùng, rượu sẽ được ủ trong hầm đến khi các tế bào men được loại bỏ hoàn toàn để tạo thành chai Champagne sủi tăm thơm ngon, tròn vị.
4. Phong cách rượu
Rượu vang có thể được chia thành rượu vang cường hóa, rượu vang tĩnh hoặc rượu vang sủi bọt. Tùy vào giống nho sử dụng, rượu vang tĩnh sẽ được dán nhãn là rượu vang trắng, hồng hoặc đỏ. Trong khi đó, những chai vang mạnh, có nồng độ cao là đại diện cho dòng rượu tăng cường.
Rượu vang sủi bọt là một thuật ngữ chung để chỉ tất cả các loại rượu vang trải qua hai bước lên men. Sau đây là tất cả phong cách rượu vang sủi bọt, kể cả rượu Champagne để bạn tham khảo:
- Rượu Champagne: Là phong cách rượu vang sủi bọt của Pháp được sản xuất tại vùng Champagne bằng phương pháp lên men Méthode Champenoise truyền thống.
- Sekt: Thuộc dòng vang sủi bọt của Đức và trải qua quá trình lên men bằng phương pháp Charmat.
- Cava: Được biết đến là phong cách rượu vang sủi bọt của Tây Ban Nha, nguyên liệu chính sản xuất rượu là từ nho Macabeo. Dòng rượu này sử dụng phương pháp Méthode Traditionnelle truyền thống để lên men.
- Rượu Prosecco: Là rượu vang sủi bọt của Ý, được sản xuất từ nho Glera và Bianchetta Trevigiana bằng phương pháp lên men Charmat.
- Rượu vang sủi bọt kiểu Mỹ: Dòng rượu này được sản xuất rộng rãi ở vùng California và được hình thành từ phương pháp lên men truyền thống tương tự như vùng Champagne.
5. Hương vị và đặc trưng
Về hương vị, rượu vang và Champagne cũng có vài điểm khác biệt đáng nói. Rượu vang có thể trở nên khô, ngọt hoặc nửa ngọt tùy vào giống nho sử dụng và phương pháp sản xuất. Trong khi đó, độ ngọt của Champagne hay các loại rượu sủi bọt khác sẽ phụ thuộc vào liều lượng đường được thêm vào.
6. Độ ngọt
Thực tế, độ ngọt của rượu vang và Champagne là hoàn toàn khác nhau. Trong quá trình sản xuất rượu vang sủi bọt, một lượng nhỏ rượu sẽ bị hao hụt khi loại bỏ các tế bào men chết. Vì vậy, để bù đắp vào, nhà sản xuất thường thêm một hỗn hợp đường và rượu vào bên trong.
Còn đối với rượu vang, độ nhiệt sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào giống nho sử dụng để lên men. Với giống nho có lượng đường cao thì nồng độ cồn sẽ cao và ngược lại, nho có lượng đường thấp thì nồng độ sẽ thấp hơn. Dựa vào đó, những nhà làm rượu sẽ cân bằng hương vị và nồng độ theo yêu cầu của từng dòng rượu.
7. Nhiệt độ phục vụ và nồng độ cồn
Không chỉ giữa rượu vang và Champagne, giữa các chai rượu vang hay sâm panh khác nhau cũng sẽ được phục vụ ở mức nhiệt độ khác nhau. Cụ thể, nhiệt độ phục vụ lý tưởng của rượu và Champagne là:
Đối với rượu vang:
| Dòng rượu vang | Nhiệt độ phục vụ |
| Rượu vang sủi bọt | Từ 6 – 8 độ C |
| Rượu vang ngọt | Từ 8 – 10 độ C |
| Rượu vang đỏ nhẹ | 12 – 14 độ C |
| Rượu vang đỏ vừa | Từ 14 – 16 độ C |
| Rượu vang đỏ đậm | Từ 16 – 18 độ C |
| Rượu vang hồng | Từ 8 – 12 độ C |
| Rượu vang trắng | Từ 8 – 12 độ C |
Đối với Champagne:
| Dòng rượu Champagne | Nhiệt độ phục vụ |
| Demi-sec Champagne | Từ 9 – 12 độ C |
| Rosé Champagne | Từ 7 – 10 độ C |
| Non-vintage Brut Champagne | Từ 7 – 8 độ C |
| Blanc de Blancs Champagne | Từ 8 – 10 độ C |
| Vintage Brut Champagne | Từ 8 – 10 độ C |
Mặc khác, nồng độ cồn của rượu Champagne và rượu vang cũng có nhiều khác biệt. Độ cồn trong những chai rượu vang thường dao động từ 5 – 23% ABV, trong khi độ cồn của rượu Champagne thường là 11-13% ABV.
8. Giá thành
Giá rượu vang trên thị trường Việt Nam rất đa dạng, từ các dòng vang nhập khẩu có giá bình dân khoảng 200.000 – 500.000 VNĐ/chai, đến các dòng vang cao cấp từ 1 triệu đến hàng chục triệu đồng/chai, tùy vào thương hiệu, giống nho, và quốc gia sản xuất.
Trong khi đó, rượu Champagne có giá cao hơn đáng kể so với rượu vang thông thường, dao động từ 1 triệu đến trên 10 triệu VNĐ/chai. Các dòng Champagne nổi tiếng như Moët & Chandon, Veuve Clicquot thường có giá từ 2 – 5 triệu VNĐ/chai. Giá rượu Champagne cao hơn do quy trình sản xuất phức tạp và vùng sản xuất giới hạn.
Cách lựa chọn rượu vang và Champagne phù hợp
Giữa hàng trăm loại rượu vang và Champagne khác nhau, việc chọn được chai rượu phù hợp để thưởng thức, chiêu đãi hay làm quà tặng là điều không dễ dàng. Dưới đây là hướng dẫn cách chọn rượu phù hợp để bạn mua được chai vang hay sâm panh như ý:
- Tùy vào sự kiện hoặc dịp sử dụng: Với những buổi tiệc gia đình thân mật, các buổi gặp gỡ bạn bè, kỷ niệm gia đình hoặc các sự kiện thông thường thì rượu vang là lựa chọn lý tưởng. Ngược lại, với những dịp trọng đại như tiệc cưới, khai trương, kỷ niệm thành lập, ăn mừng thành công của cá nhân hay doanh nghiệp thì rượu Champagne sẽ lý tưởng hơn.
- Dựa vào sở thích cá nhân: Rượu vang thường mang đến hương vị của trái cây, thảo mộc và thổ nhưỡng. Những chai vang từ các giống nho Pinot Noir, Chardonnay, Cabernet Sauvignon và Merlot sẽ khiến bạn bất ngờ với tầng vị phức tạp, đậm đà. Trong khi đó, rượu sâm panh nổi bật với mùi hương trái cây tươi mát, hương hoa và sủi bọt độc đáo. Tùy vào sở thích của bạn mà có thể chọn ra chai rượu phù hợp nhất.
- Phong cách: Nếu bạn muốn tìm kiếm chai rượu thích hợp với không gian ấm cúng, thư giãn thì rượu vang là ứng cử viên sáng giá. Còn đối với những buổi tiệc, sự kiện sang trọng, muốn để lại ấn tượng mạnh thì rượu sâm panh sẽ hoàn hảo hơn.
Câu hỏi thường gặp
Câu 1. Champagne có phải là rượu vang không?
Có, Champagne là một loại rượu vang sủi bọt, nhưng chỉ những chai được sản xuất tại vùng Champagne, Pháp mới được gọi là Champagne.
Câu 2. Có phải tất cả Champagne đều là vang nổ?
Đúng vậy, tất cả các loại Champagne đều là vang nổ (rượu vang sủi tăm), do được sản xuất bằng phương pháp lên men thứ cấp trong chai, tạo ra bọt khí tự nhiên. => Tìm hiểu vang nổ là gì?
Câu 3. Champagne và Prosecco khác nhau như thế nào?
Champagne được sản xuất tại Pháp với phương pháp lên men Méthode Champenoise, còn Prosecco là vang nổ của Ý, dùng phương pháp lên men Charmat.
Sự khác biệt giữa rượu vang và Champagne qua các đặc tính trên đã phần nào làm rõ bản chất của hai loại rượu nổi tiếng này. Nhìn chung, rượu vang sẽ phù hợp với không gian ấm áp, truyền thống và được sản xuất ở nhiều vùng khác nhau. Trong khi Champagne chỉ được sản xuất duy nhất tại vùng Champagne, có hương vị tươi mát và bọt khí tráng lệ phù hợp với không gian sang trọng. Tùy vào nhu cầu sử dụng, bạn sẽ lựa chọn ra dòng rượu phù hợp nhất và tận hưởng hương vị độc đáo.
Cố vấn kiêm nhà biên tập sản xuất nội dung tại Wine VN. Với hơn 9 năm kinh nghiệm kinh doanh rượu vang và rượu mạnh, tôi đã nghiên cứu và thử nhiều loại rượu hàng đầu thế giới như vang Ý, Champagne, Whisky, Chivas, Vodka,…Bằng kiến thức và hiểu biết của mình, tôi muốn truyền cảm hứng cho những ai yêu thích rượu thông qua các chia trẻ trên website.
