Nếu để lựa chọn loại thức uống có nồng độ cồn lớn nhưng mùi vị thì trung lập, dễ pha chế thành cocktail, câu trả lời của nhiều người chắc chắn là Vodka – loại rượu mạnh nổi tiếng có nguồn gốc từ Ba Lan và Nga. Đó là lý do vì sao Vodka hiện nay là một trong những loại đồ uống có cồn bán chạy nhất trên thị trường.
1. Vodka là gì?
Vodka là một loại rượu mạnh không mùi, không vị có nguồn gốc từ Ba Lan và Nga, được chưng cất từ khoai tây và ngũ cốc (gồm lúa mạch hoặc lúa mì, lúa mạch đen hoặc ngô). Rượu có nồng độ cồn dao động khoảng từ 40% đến 45%.
Không có quá nhiều thông tin về nguồn gốc của loại rượu mạnh này, nhưng ai cũng biết Ba Lan là quê hương của vodka. Những sản phẩm Vodka đầu tiên được ghi nhận là vào thế kỷ VIII. Vào thời Trung cổ, các loại rượu mạnh thường được sử dụng vào mục đích y học cũng như là nguyên liệu để sản xuất thuốc súng.
Mãi đến thế kỷ XV, Nga mới bắt đầu sản xuất vodka với phương thức chưng cất trong nồi giống như chúng ta thấy ngày nay.
Đến những năm 1800, với phát kiến của một giáo sư tại St. Petersburg, rượu vodka được chế biến theo cách làm hoàn toàn mới: Phương pháp lọc rượu bằng than. Cũng vì điều này, Vodka gần như không còn màu sắc và hương vị.
> Tham khảo các sản phẩm rượu Vodka tại WineVN
2. Các vấn đề cần lưu ý khi sản xuất vodka
Các nhà máy chế biến rượu phải tính toán làm sao để thành phẩm cuối cùng của vodka không bị ảnh hưởng sau công đoạn này.
2.1. Vấn đề Gluten
Dù vodka sử dụng nguyên liệu là lúa mì hay lúa mạch đen, các thành phẩm này đều không có chứa gluten.
Nếu bạn bị dị ứng gluten hoặc đang trong quá trình kiêng gluten, bạn có thể yên tâm dùng vodka mà không cần phải lo lắng gì. Bật mí thêm với bạn, các nhà máy sản xuất rượu mạnh (bao gồm cả vodka) đều quy định: Thành phẩm rượu không được chứa gluten.
2.2. Vấn đề Calo
Dù vodka là loại rượu không màu, không mùi, không vị, nhưng số calorie bạn dung nạp vào cơ thể trong 1 chén vodka là tới 100 calo, tương đương với 1 ly whisky hay rum.
Có thể vodka là một trong những loại đồ uống có ít calo nhất tại quầy bar, nhưng bạn cũng nên cân nhắc sử dụng chúng nếu bạn đang trong chế độ ăn kiêng hay giảm cân.
> Đừng bỏ qua: Top 11 loại rượu Vodka nổi tiếng
3. Quy trình sản xuất rượu Vodka đúng chuẩn
Rượu Vodka được sản xuất dựa trên dây chuyền hiện đại kết hợp với phương pháp truyền thống, đặc trưng tạo nên những dòng vodka chất lượng cao. Dưới đây là quy trình sản xuất rượu vodka chi tiết:
3.1. Quá trình lên men
Rượu vodka thường được làm từ các loại thực vật có nhiều tinh bột hoặc đường, sau đó trộn với men và nước. Hầu hết vodka được làm bằng cách sử dụng hỗn hợp các loại ngũ cốc như lúa mạch đen, lúa mì, mạch nha, ngô, hoặc lúa miến. Những loại ngũ cốc này góp phần tạo nên hương vị rất trung tính, đây là mục tiêu hàng đầu của nhiều nhà sản xuất vodka trên thế giới.
Ngoài ra, cũng có thể làm rượu vodka với những nguyên liệu có hương vị thơm ngon hơn như khoai tây, đậu nành, gạo, củ cải đường, mật ong, nhựa phong, nho hoặc táo. Vodka làm từ những nguyên liệu này thường sẽ có hương vị đặc biệt hơn.
Mỗi nhà sản xuất vodka sẽ sử dụng chủng nấm men độc quyền của riêng họ để lên men nguyên liệu đã chọn. Đối với thực phẩm có hàm lượng tinh bột cao, hãng cũng có thể thêm enzym để giúp phân hủy tinh bột thành đường ăn để men có thể hấp thụ. Người làm rượu sẽ làm nóng và khuấy các nguyên liệu để đảm bảo chúng được trộn đều trước khi lên men.
Quá trình lên men rượu vodka thường mất từ một đến hai tuần. Khi hoàn thành, nhà sản xuất sẽ loại bỏ chất rắn, chỉ để lại phần nền lỏng tạo nên một hỗn hợp ethanol hoặc rượu etylic có nồng độ cồn khoảng 16% (ABV).
3.2. Quá trình chưng cất
Chưng cất là quá trình làm sạch chất lỏng bằng cách đun nóng nó trong trạng thái tĩnh cho đến khi nó bay hơi và trở thành dạng lỏng. Rượu sôi ở nhiệt độ thấp hơn nước nên quá trình chưng cất sẽ tách rượu ra khỏi nước một cách hiệu quả. Khi chất lỏng bay hơi, nó cũng để lại nhiều tạp chất. Hơi sau đó được ngưng tụ lại thành chất lỏng tinh khiết hơn với nồng độ cồn cao hơn. Để tạo ra vodka có hương vị, các nhà sản xuất vodka có thể thêm các loại thực vật trong quá trình chưng cất.
Một số nhà sản xuất vodka chỉ chưng cất sản phẩm của họ một lần, trong khi những hãng khác lặp lại quy trình này nhiều lần. Mỗi lần chưng cất tiếp theo sẽ làm tăng hàm lượng cồn hơn nữa. Một số bậc thầy vẫn có thể đạt được sản phẩm chứa tới 96% ethanol.
Khi quá trình chưng cất hoàn tất, người sản xuất sẽ phải phân loại sản phẩm thu được. 35% quá trình chưng cất đầu tiên tạo ra một sản phẩm ethanol độc hại được gọi là “head” hoặc “foreshot”. Chất này có thể chứa axeton hoặc metanol. Những cái đầu thường bị loại bỏ.
30% tiếp theo của sản phẩm được gọi là “heart”. Đây là phần tốt nhất của quá trình chưng cất và do đó là chất lỏng duy nhất sẽ chuyển sang các bước tiếp theo. 35% cuối cùng là “tail”. Một số nhà sản xuất sẽ giữ lại phần đuôi để chưng cất thêm trong mẻ tiếp theo nhằm thu được thêm một ít sản phẩm từ nó vì phần này vẫn còn quá bẩn để sử dụng nguyên chất.
3.3. Quá trình pha loãng
Vì quá trình chưng cất thường tạo ra rượu rất mạnh để uống nên cần phải pha loãng để đưa sản phẩm xuống mức nồng độ thích hợp. Tại Hoa Kỳ, vodka tiêu chuẩn là 40% ABV. Liên minh Châu Âu đã thiết lập nồng độ cồn tối thiểu là 37,5% cho rượu vodka và cho phép pha loãng hơn một chút.
Vodka thường được pha loãng với nước cất nguyên chất. Các nhà sản xuất vodka truyền thống nhằm mục đích tạo ra một sản phẩm gần như không có hương vị và không có bảng màu đặc biệt riêng. Vì vậy, nước là lựa chọn tốt nhất để chưng cất, để rượu không mang hương vị của bất cứ thứ gì khác.
3.4. Quá trình lọc
Vodka có thể trải qua quá trình lọc trước hoặc sau khi pha loãng. Các nhà sản xuất thường sử dụng carbon hoặc than củi để lọc. Một số khác sẽ lọc rượu vodka thông qua các phương tiện khác như tinh thể thạch anh hoặc đá nham thạch. Quá trình lọc giúp đảm bảo rượu vodka trong, sạch và không bị đục theo thời gian.
3.5. Bổ sung hương liệu
Mỗi nhà sản xuất sẽ có phương pháp thêm hương liệu đặc trưng riêng. Trong khi một số hãng có thể thêm hương liệu trong quá trình chưng cất, còn lại sẽ đợi đến khi rượu được chưng cất để thêm hương vị như gừng, trái cây, vani hoặc sô cô la. Rượu vodka có hương vị mật ong và hạt tiêu rất phổ biến ở Nga. Hương vị trái cây phổ biến hơn ở Estonia – Bắc Âu, nơi bạn có thể tìm thấy rượu vodka anh đào, chanh, nho đen và dưa hấu. Ba Lan và Litva có loại vodka vị mật ong nổi tiếng được gọi là krupnik.
4. Vodka thường được sản xuất ở đâu?
Vodka được sản xuất ở nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên, theo thống kê, Nga và một số quốc gia Đông Âu khác là những quốc gia có sản lượng rượu vodka cao nhất. Khu vực này nổi tiếng đến mức người ta còn phải dùng đến thuật ngữ “vành đai vodka” để ám chỉ các quốc gia thường sản xuất vodka ở phía đông lục địa già.
Bạn có thể thấy: Ba Lan là nơi sản xuất rượu Belvedere, Latvia nổi tiếng với rượu Stolichnaya. Ngoài ra, vùng Scandinavia (Bắc Âu) cũng là quê hương của rượu Absolut (Thụy Điển) và Finlandia (Phần Lan).
Mỹ cũng là nơi sản xuất nhiều vodka. Chẳng hạn như Smirnoff (một cái tên khá là Nga) lại được sản xuất ở quốc gia cờ hoa. Hầu hết mọi nhà sản xuất đều chế biến và đóng chai vodka một cách thủ công. Một số loại vodka cần phải có thời gian để “trưởng thành” trong thùng chứa.
5. Đặc điểm về rượu Vodka
5.1. Hương vị của Vodka
Vodka thường được mô tả là không mùi vị, nhưng vẫn có thể có một chút vị ngọt, đắng hoặc cay. Hương vị của Vodka phụ thuộc vào loại ngũ cốc được sử dụng, quy trình lên men và chưng cất và các chất phụ gia được sử dụng.
5.2. Màu sắc rượu Vodka
Rượu Vodka thường được biết đến với màu sắc không màu, trong suốt như nước. Tuy nhiên, một số loại Vodka có thể có màu sắc khác nhau, tùy thuộc vào một số yếu tố về nguyên liệu, quy trình sản xuất hay chất phụ gia.
6.3. Nồng độ cồn của rượu Vodka
Nồng độ cồn của Vodka thường là 40% ABV (80 proof), nhưng có thể dao động từ 35% đến 50% ABV (70-100 proof). Nồng độ cồn của Vodka ảnh hưởng đến hương vị và cảm giác của nó trên miệng.
Nồng độ cồn của Vodka có thể thay đổi tùy thuộc vào:
- Nhà sản xuất: Mỗi nhà sản xuất có thể có công thức và quy trình sản xuất riêng, dẫn đến nồng độ cồn khác nhau.
- Loại Vodka: Một số loại Vodka được pha chế với nước trái cây hoặc hương vị khác, có thể làm giảm nồng độ cồn.
- Quốc gia: Ở một số quốc gia, có quy định về nồng độ cồn tối thiểu của Vodka. Ví dụ, ở Liên minh Châu Âu, nồng độ cồn tối thiểu của Vodka là 37,5% ABV.
7. Cách uống Vodka
Có nhiều cách thưởng thức vodka, phù hợp với sở thích và phong cách riêng của từng người. Dưới đây là một số cách phổ biến:
- Uống thẳng: Đơn giản nhất, chỉ cần uống vodka mà không pha chế thêm, để cảm nhận toàn bộ hương vị và sức mạnh của rượu.
- Pha với nước đá: Pha vodka với nước đá giúp giảm độ cồn, tạo ra hương vị nhẹ nhàng và dễ uống hơn.
- Pha với nước hoa quả: Nhiều người thích pha vodka với nước hoa quả để tạo ra các loại cocktail độc đáo, sáng tạo. Cam, chanh, dưa hấu, kiwi, quýt, việt quất là những lựa chọn phổ biến.
- Kết hợp với đồ ăn: Vodka thường được kết hợp với các món ăn như cá ngừ, cua, tôm hoặc salad để tăng thêm hương vị và trải nghiệm thưởng thức đặc biệt.
- Thưởng thức cùng gia đình và bạn bè: Vodka thường xuất hiện trong các buổi tiệc tùng hoặc sự kiện đặc biệt, tạo ra không khí ấm áp và gắn kết khi được chia sẻ cùng nhau.
Tuy nhiên, hãy sử dụng rượu một cách có trách nhiệm và hạn chế uống quá mức để bảo vệ sức khỏe và an toàn cho bản thân cũng như những người xung quanh.
Có rất nhiều loại cocktail được làm từ Vodka. Một số loại cocktail phổ biến bao gồm:
- Vodka Martini: Cocktail cổ điển được làm từ Vodka, vermouth, và nước chanh.
- Vodka Tonic: Một loại cocktail đơn giản được làm từ Vodka và nước tonic.
- Vodka Bloody Mary: Sự kết hợp giữa Vodka, nước ép cà chua, nước cốt chanh, và gia vị.
- Vodka Cosmopolitan: Cocktail có màu hồng được làm từ Vodka, nước ép cranberry, nước cốt chanh, và cointreau.
Khi pha chế cocktail từ Vodka, bạn nên lưu ý đến tỷ lệ pha chế. Tỷ lệ pha chế phù hợp sẽ giúp bạn có được một ly cocktail ngon và dễ uống.
8. Các loại Vodka được ưa chuộng
Về lý thuyết, vodka là loại rượu không màu, không mùi, không vị. Trên thực tế, điều đó không hẳn là đúng 100%. Đúng vây, có khá nhiều loại vodka trên thị trường được bổ sung mùi hương và hương vị đặc biệt (như mùi trái cây, vị kem, vị cam quýt, vị ngọt nhẹ làm người ta gợi nhớ tới vani, hạnh nhân hoặc marshmallow) nhằm chiều lòng khẩu vị của người uống.
Các loại vodka được làm bằng khoai tây thì thường có chút mùi đất và vị nhơn nhớt trên đầu lưỡi. Trong khi đó, vodka lúa mì có chút vị kem.
1. Single barrel và single vintage
Một số loại rượu vodka được các nhà máy sản xuất mang tính đột phá, có thể là loại vodka được ủ lâu năm hoặc vodka ít lọc. Những loại này thường được nhà sản xuất thử nghiệm để đem lại chất lượng khác biệt so với các sản phẩm khác trên thị trường, có giá đắt tiền hơn và được bán với số lượng hạn chế.
Các sản phẩm này thường được gắn với tên gọi single barrel (Vodka thùng đơn) và single vintage (Vodka cổ thùng đơn).
Ví dụ: Chopin Vodka đã tung ra thị trường 4 chai “Single” thuộc hàng limited edition (phiên bản giới hạn): Vodka với nguyên liệu khoai tây, khoai tây non (được làm bằng khoai tây dưới 1 năm tuổi), lúa mạch đen và lúa mì. Mỗi chai vodka chỉ được lọc đúng 1 lần.
Trong khi đó, nhà sản xuất Thụy Điển Karlsson’s đã ra mắt sản phẩm vodka vintage được làm bằng khoai tây với đặc điểm và hương vị đặc trưng ở mỗi chai. Người sở hữu các sản phẩm này có thể coi là độc nhất, không ai giống ai.
2. Barrel-aged
Một ngoại lệ khác với nguyên tắc “không màu, không mùi, không vị” của vodka đó chính là các thành phẩm rượu được ủ lâu năm bằng gỗ sồi, chẳng hạn là Oak by Absolut hiện đang được phục vụ ở một số quán bar.
Dù mang tính đột phá, nhiều tranh cãi về sản phẩm này trong giới mộ điệu rượu bởi chúng có mùi vị, hương thơm đặc trưng từ thùng ủ. Nhiều người không coi đây là vodka, hoặc gán nó với tên gọi “vodka có hương vị”.
3. Vodka có hương vị
Dù yêu hay ghét nó, vodka có hương vị vẫn tồn tại trên thị trường. Ở Nga và Ba Lan, người ta đã sử dụng những loại rau gia vị như rau mùi, gừng, cải ngựa để tạo hương vị cho rượu (có thể là vị cay, ngọt…). Absolut được cho là thương hiệu đầu tiên bổ sung mùi vị cho vodka khi họ tung ra thị trường sản phẩm Absolut Peppar vào năm 1986.
Kể từ đó, vodka có hương vị đã trở thành một trong những loại thức uống được sử dụng phổ biến tại các quán bar và cửa hàng rượu trên khắp thế giới.
Những hương vị thường thấy trong vodka hiện đại có thể là hương cam quýt, vị cay (Sriracha) hoặc thịt xông khói. Một số biến thể khác có thể là vodka vani, vodka caramel, vodka vị bánh quế…
Thông thường, vodka có hương vị được phục vụ riêng (dạng ly shot). Đôi khi, nó có thể trở thành nguyên liệu cho một ly cocktail nào đó (như Absolut Citron cho cocktail Cosmopolitan chẳng hạn). Ngay cả bạn cũng có thể tự chế biến vodka có hương vị thông qua sức sáng tạo và bàn tay khéo léo của mình.
7. Giá rượu vodka
Trên thị trường rượu, giá vodka sẽ có nhiều mức khác nhau, phụ thuộc vào xuất xứ, thương hiệu hay chương trình khuyến mãi của nhà phân phối. Hiện Wine VN có đa dạng các sản phẩm vodka từ phân khúc bình dân đến cao cấp. Mức giá dao động từ 150.000 VND đến 3.000.000 VND. Bạn có thể liên hệ hotline hoặc đến trực tiếp cửa hàng để được tư vấn cụ thể.
Hy vọng những thông tin trên đây đã phần nào giúp bạn giải đáp thắc mắc: Vodka là gì? Có những loại vodka nào trên thị trường? Cách uống vodka như thế nào là đúng điệu? Nếu có thắc mắc gì về thức uống có cồn này, hãy đừng ngần ngại để lại comment ở phía dưới nhé! Cảm ơn bạn đã quan tâm theo dõi bài viết!
>> Tham khảo mua ngay các dòng vodka:
- Rượu Vodka Grey Goose L’Orange
- Rượu Grey Goose Vodka
- Rượu Vodka Smirnoff Red
- Rượu Vodka Beluga Gold Line
- Rượu Vodka Beluga Noble Russian
- Rượu Vodka Kremlin Award Grand Premium
Wine VN là đại lý nhập khẩu và phân phối các loại rượu vang, rượu mạnh chính hãng với đầy đủ chủng loại đến từ các quốc gia như Ý, Chile, Pháp, Úc, Mỹ…Liên hệ 0977.898.007 ngay để nhận báo giá ưu đãi!
